Holiday in Bali
बाली विनोदयात्रा
Dakshini Marathi Khajana
दक्षिणी मराठी खजाना
“Aho, Ek Kshana Aikathaanthaka?”, is a collection of Shri. Rajaram Ramachandran’s postings (in Roman DM). They are flavoured with nuances of a bygone era of our community. Laced with fine humour, they take us to that nostalgic world.
The transcripts into DM and voice-clips are of Ananda Rao Vasishta.
"दंडक"
अम्हाला अग्गीन काहीं-काहीं दंडक अस्त॑. दुस्तपारी अणथूणांत्सून उठल॑ धरींगून रात्री पुन्हा अणथूणांत निजजोरी(पडजोरी) काहीं तरीन एक-दोन काम दंडकाप्रमाणे करतों, अम्हालाच कळना ते. ते कस॑ ? तेलाच दंडक म्हणणे. देवाला नवसींगून उठतों, एक क्रमाविणी काम करतों, दांत घासतों, पाणी पीतों, नंखर॑ वेळानंतर॑ कॉफी पीतों, वगैर॑-वगैर॑. अत्ता दूधाच "पॅकट’ आहे, तेला दोन पटीस आहे, चार कोने एक पटीस आहे, चार कोने अण्खीएक पटीस आहे. कात्रवाटे कोण्त कोने पह्जे तरीन काटूया. परंतू तुम्ही पाह्यलतर॑, नित्य एकच कोने काट करेल॑. तेच कोनेच काट करांव॑ म्हणून॑ तुम्ही म्हणींगनांत॑. परंतू तेच कोने काट करेल॑. तेलाच दंडक म्हणाच.
चार-पांच कुर्सी असेल॑ घरांत॑. परंतू, नित्य अम्ही एकच कुर्सीव॑र) बसास्क दंडक असेल॑. वेगळ॑ कुर्सीव॑र बसाला अम्हाला बरोर पडना !
रात्री एकच ठिकाणी निजलतरच झोंप येईल॑. ठिकाण बदलिवलतर॑ झोंप येईना. मझ॑ आजा "काणियाचि ठिकाण" म्हणतील॑ ; काय करणे, अम्हाला दंडक तस॑ असत॑. तजस्कच॑ जेवणांतहीं कित्येक दनाला पह्यिले नुस्त भाताच व॑र तूप घालून तजव॑र चट्नी की, तोक्कु की, लोणचे की मिळिवून कालीवींगून साधाकाल तोळ्लावींगून(तोंडीलावींगून) जेवाच दंडक असेल॑. कित्येकदनाला कॉफी पियास्क ऊन असेल तरीन, निवून घालींगून पियाच दंडक असेल॑. बीदींत॑ चालताना, एकच पटीस चालाच दंडक असेल॑. अस॑ केवढकी दंडक असेल॑. अम्ही ते कळून करतनाही, तेच होवून अम्ही तसेच करतों. G.K.Chesterton सांगिट्ले, "दंडक अमच॑ बरोर शेवटोरी असेल॑" म्हणून. केवढ॑ पह्जे दंडक असून दे, दुरदंडक नाहीतर॑ पुरे. काय म्हणतांत॑ ?
Amaala aggi kayina kayin dhandaka astha. Dusthapaari anthunaanthasun utla dharingu raathri punaa anthunaantha nijjori (padjori) kayithrin eka dhone kaama dhandakaa pramaana karthon, amaalacha kalnatha. The kasa? Thelaacha dhandaka manna. Devaala navasingun utthon, eka kramavini kaam karthon, dhaanth gasthon, paani pithon, nankara vela nanthara coffee pithon, vagairah, vagairah. Aththa dhoodhaacha ‘packet’ ahe, thela dhon pateesa ahe, chaar kone ek patisa ahe, chaar kone aniki eka patisa ahe, kaathraa vaate konth kona pajje katuya, paranthu thumi payilaanthara, niththe ekacha kona kat karaala. The konaacha kat karanva manuna thumi maningnaantha, paranthu thecha kona kat karaala, thelacha dhandaka manaacha.
Chaar paanch kursi asala gharaantha, paranthu niththe ami ekacha kursi vora basaaska dhandaka asala, veghla kursi vora amaala basaala borora padnaa!
Raathri ekacha tikaana nijalthracha jhompe yeila, tikaana badhilivalthara jhompe yeina. Maja aaja ‘kaaniyaachi tikana’ manthila; kaye karna, amaala dhandaka tasa astha. Tyaajaskacha jevanaanthayi, kiththegadhanaala, payilla nustha baathavora thoopa ghalun tyaaja vora chutney ki, thokku ki, loncha ki milivun kalivingun, saadhakaala thonlavingun jevaacha dhandaka asala. Kiththegadhanaala coffee piyaaska oona asaltharin, nivunghalingun piyaacha dhandaka asala. Beedheentha chaalthaana, ekacha pateesa chaalaacha dhandaka asala, asa kevdaki dhandaka asala, ami the kalun karthini, thechagun ami tasacha kartho. G.K.Chesterton sangitle, ‘dhandaka amcha barora sevtori asala’ manu. Kevdapajje dhandaka asundhe, dhurdhandaka nahitra pure, kaye manthaantha.